Vandaag is het 145 jaar geleden dat Willem van Groen van Prinsterer (1801-1876) overleed. De komende jaren ga ik een uitgebreide, wetenschappelijke biografie van Groen schrijven. Wat kan zo’n biografie toevoegen aan alles wat wij al over hem weten?
Ter Navolging
Groen is begraven op de begraafplaats ‘Ter Navolging’, een kleine begraafplaats niet ver van het strand van Scheveningen. Je moet even zoeken, op Google Maps staat het verkeerd aangegeven. Via een straatje op de hoek van de Duinstraat en de Prins Willemstraat loop je een stukje naar boven. Daar vind je een kleine ommuurde begraafplaats.
Aan de zijkant bevindt zich een gedenksteen voor de beroemde schrijfsters Aagje Deken en Betje Wolff. Tegenover de ingang staat een grote gedenksteen voor Groen van Prinsterer en zijn vrouw Betsy.
Erfenis
Naast deze plek leeft Groen voort via de vele straten en scholen die naar hem vernoemd zijn. Dat laatste is natuurlijk passend; dankzij Groen kwam en bleef de financiering van christelijk onderwijs (bijzonder onderwijs) op de politieke agenda. Pas in 1917 werd dit gerealiseerd, vele jaren na Groens overlijden in 1876. Groens naam is echter verbonden aan dit beleid, zeker in de herinnering van Nederlandse protestanten, die vele scholen naar hem vernoemden.
Groen wordt vaak gezien als de grondlegger van christelijke politiek in Nederland. Zowel het CDA als de SGP en de ChristenUnie (en voorlopers GPV en ARP) zijn verbonden met de ideeën van Groen over de relatie tussen geloof, staat en samenleving.
Er zijn dan ook boekenkasten volgeschreven over Groen, zowel vanuit deze politieke partijen als door historici. Is het zinnig daar iets aan te voegen?
‘Helemaal niets’
In 1968 vroeg historicus George Puchinger aan verschillende mensen: ‘Wat heeft Groen van Prinsterer ons vandaag te zeggen?’ Christine Wttewaall (1901-1986), Kamerlid voor de CHU, antwoordde met de woorden: ‘Is het heel hard als ik zeg: Niets..?’.
Het interessante aan geschiedenis is dat zulke oordelen ook weer voorbij gaan; zij worden deel van de geschiedenis. Een volgende generatie heeft weer andere prioriteiten en stelt andere vragen. Dat hoop ik de komende jaren ook te doen; met nieuwe vragen het oude materiaal over Groen bekijken.
Afgelopen Tweede kamer verkiezingen bleek opnieuw dat christelijke politiek minder groot is dan voorheen; SGP, CU en CDA behaalden samen 23 zetels van de 150. Anderzijds is er ook weer aandacht voor het verleden van christelijke politiek, zie bijvoorbeeld het boek over Kuyper van historicus Johan Snel, De zeven levens van Abraham Kuyper.
Groen in 2021
Of Groen op evenveel aandacht kan rekenen moet de toekomst uitwijzen. De vele reacties op de twee interviews over de komende wetenschappelijke biografie van Groen zijn in ieder geval bemoedigend. Ook stuurden mensen tips over boeiende archiefstukken, waaronder brieven van Groen.
De komende jaren ga ik, onder andere met die brieven in Groens leven duiken. Op deze blog wil ik laten zien hoe boeiend en veelzijdig Groen is, ook in 2021.